Theo đó, hai thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tiền phổ biến dịp cuối năm được các ngân hàng liên tục báo là mạo danh nhân viên ngân hàng bằng giọng nói được tạo ra nhờ trí tuệ nhân tạo (AI) và giả mạo mã QR.

Thời gian qua, các cơ quan chức năng đã cảnh báo, triệt phá nhiều ổ nhóm tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trong đó có tội phạm giả danh nhân viên ngân hàng. Tuy nhiên càng gần đến tháng cận Tết, tình hình tội phạm có những diễn biến phức tạp. Đáng chú ý, khi thấy lãi suất ngân hàng xuống thấp, một số đối tượng đã giả danh nhân viên ngân hàng đăng lãi suất cao để chào mời gửi tiết kiệm nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Để lấy lòng tin thể hiện mình là nhân viên tư vấn khách hàng của ngân hàng, đối tượng lừa đảo gửi cho người dân một mã code và thông báo chỉ khi nhập mã code đó người gửi mới được lãi suất cao. Khi người dân nhập mã code sẽ ra tên đầy đủ nhân viên ngân hàng, khiến người dân tưởng lầm đó là nhân viên tư vấn của ngân hàng thật.

Cảnh giác lừa đảo: Mạo danh nhân viên ngân hàng và giả mạo QR code

Sau khi mở tài khoản thành công, các đối tượng sẽ yêu cầu người gửi nâng cấp lên tài khoản VIP để được cộng lãi suất cao. Bắt đầu từ đây, nạn nhân sẽ bị các đối tượng dẫn dắt vào "ma trận" lừa đảo mà các đối tượng đã bày ra trước đó. Chúng gửi link giống giao diện của app ngân hàng người dân vừa cài đặt, nhưng đó là link giả tạo ra để lừa đảo.

Ngoài hình thức lừa đảo trên, các đối tượng còn mạo danh nhân viên ngân hàng bằng giọng nói được tạo ra nhờ trí tuệ nhân tạo (AI) và giả mạo mã QR. Theo Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC), hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác đã ghi nhận nhiều phản ánh về tình trạng mạo danh nhân viên ngân hàng để lừa đảo. Các đối tượng lừa đảo thường gọi điện hoặc nhắn tin cho khách hàng, tự xưng là nhân viên ngân hàng, thông báo khách hàng có khoản nợ chưa thanh toán, thẻ tín dụng bị khóa... hoặc mời chào mở thẻ tín dụng, thẻ phi vật lý online với lãi suất ưu đãi... nhằm chiếm đoạt thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng của khách hàng.

Để không bị “sập bẫy” của các đối tượng lừa đảo, cơ quan Công an khuyến cáo người dân tuyệt đối không ấn vào bất cứ đường link nào của bất kỳ ai gửi cho mình. Tốt nhất nếu có nhu cầu sử dụng app ngân hàng, thì tự tải app trên ứng dụng và tạo tài khoản rồi tự vào lại app của mình. Nếu người gọi điện thoại tự nhận là nhân viên tư vấn của của ngân hàng có lãi suất cao, người dân ra trực tiếp quầy giao dịch để xác minh thêm, không nên làm theo hướng dẫn online.

Để tránh bị lừa đảo, các ngân hàng cũng khuyến cáo khách hàng không thao tác theo hướng dẫn do các số điện thoại lạ gọi đến, kể cả tự xưng là cán bộ ngân hàng hay các cơ quan khác khi chưa xác minh được đó có phải là thông tin chính xác hay không.

Đồng thời, khách hàng cũng cần lưu ý không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản như tên đăng nhập, mật khẩu đăng nhập, mã xác thực OTP... của dịch vụ ngân hàng điện tử cho bất kỳ ai, kể cả nhân viên ngân hàng.

Còn đối với mã thanh toán QR tại các cửa hàng, điểm thanh toán, kẻ gian thường lợi dụng sơ hở của các chủ cửa hàng để dán đè mã giả lên mã chính chủ hoặc đặt mã QR giả mạo ngay tại cửa hàng. Khi khách hàng thanh toán, kẻ gian sẽ chiếm đoạt số tiền được chuyển đến tài khoản giả mạo đó.

Với thủ đoạn này, ngân hàng khuyến cáo khách hàng luôn đối chiếu lại thông tin số tài khoản, tên chủ tài khoản với chủ cửa hàng sau khi quét QR thanh toán. Điều này nhằm đảm bảo tiền được chuyển đến đúng tài khoản của chủ cửa hàng hoặc điểm thanh toán.

Ngoài ra, các chủ cửa hàng cũng cần thường xuyên kiểm tra các mã QR chuyển tiền đặt tại cửa hàng, điểm thanh toán để kịp thời phát hiện và gỡ bỏ các mã QR giả mạo.

Trước sự phát triển chóng mặt của công nghệ, thủ đoạn lừa đảo sẽ ngày một tinh vi và phức tạp hơn, nhất là trong những dịp lễ, tết, cuối năm như thời điểm này. Do đó, mỗi người cần nâng cao cảnh giác, trang bị cho mình các kiến thức về an toàn thông tin để bảo vệ tài sản của mình. Nếu phát hiện có dấu hiệu lừa đảo từ bất cứ trang web nào, người dân có thể phản ánh về địa chỉ: https://canhbao.khonggianmang.gov.vn.

Trong năm 2023, theo thống kê của Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông, số lượng các vụ lừa đảo công nghệ cao tăng gần 70% so với năm 2022 với nhiều chiêu bài trên không gian mạng và qua các cuộc gọi, tin nhắn điện thoại, khiến nhiều người nhẹ dạ cả tin mất sạch tiền.