Ảnh minh họa

Sừng trâu còn gọi là Thủy ngưu giác chữa được nhiệt bệnh, đau đầu, trẻ em kinh phong (co giật) hầu họng sưng đau, ban chẩn, thổ huyết, nục huyết (chảy máu cam) và sang độc. Việc sử dụng sừng trâu đã được Tuệ Tĩnh viết trong tác phẩm “Nam dược thần hiệu” và Hải Thượng Lãn Ông ghi trong “Lĩnh Nam bản thảo”.

Theo y học cổ truyền, sừng trâu có vị đắng, tính hàn, không độc. Người ta cũng thường dùng sừng trâu thay thế sừng tê giác với công dụng giải phong, giáng hỏa. Cách dùng sừng trâu để chữa bệnh:

Phong nhiệt: Sừng trâu mài với thạch cao hòa với nước mưa uống để chữa phong nhiệt hóa cuồng, trẻ em kinh nhiệt (co giật), mê man táo khát. Trị phong nhiệt và nóng dữ dội bằng cách mài lấy nước để uống. Trị cổ họng sưng đau (mài uống). Ngày dùng 4- 8g.

Ho ra máu: Sừng trâu cùng với rễ cây mẫu đơn, mạch môn, thược dược đều 8g sắc uống chữa phong nhiệt bức huyết vọng hành gây nục huyết (máu cam), thổ huyết (ho ra máu).

Chữa ban xuất huyết (tứ điến) do dị ứng: Sừng trâu 40 – 100g, sinh địa hoàng 10 – 30g, xích thược 10 – 20g, đan bì 10 – 20g, sắc nước trong mỗi ngày 1 thang, trường hợp bệnh nặng ngày 3 thang.

Chữa ban xuất huyết (tứ điến) do giảm tiểu cầu: Sừng trâu 50g, Đậu phụ 500g, Sừng trâu cưa nhỏ hoặc đập vụn, cho vào nồi đất, thêm nước, đun to lửa cho sôi, sau đun nhỏ lửa nửa giờ, cho đậu phụ vào nấu tiếp khoảng 15 phút nữa là được, thêm mắm muối cho hợp khẩu vị, ăn đậu phụ và uống nước canh. Có tác dụng lương huyết chỉ huyết, dùng chữa trẻ nhỏ ban xuất huyết do giảm tiểu cầu.

Chữa rong huyết ở phụ nữ: Bằng cách lấy sừng trâu đốt tồn tính hòa rượu uống. Hoặc chóp sừng đốt tồn tính 40g. Mai mực 40g (bỏ phần cứng). Cả 2 tán mịn. Uống với nước mỗi lần 4 – 8g. Ngày 2 lần.

Đau cổ: Với chứng đau cổ sưng lấp không thở được dùng sừng trâu đốt mài uống với rượu. Mỗi lần 4g.

Trẻ con không bú được: sừng trâu đốt tồn tính nghiền bột bôi vào đầu vú.

 Kinh phong co giật: Sừng trâu trẻ nhỏ đốt tồn tính tán mịn, uống với nước đun sôi để nguội. Mỗi lần 1 thìa bọt. Ngày 2 – 3 lần.

Các chứng chảy máu: Sừng trâu thay sừng tê giác trong bài “Tê giác địa hoàng hoàn” dùng để chữa các chứng chảy máu (máu cam, nôn ho ra máu, đại tiểu tiện ra máu…): Bột sừng trâu 12g, sinh đia 16g, bạch thược 12g, đơn bì 12g. Dùng nước 2 bát sắc còn 1 bát, chia 2 lần uống trong ngày. Có tác dụng thanh nhiệt lương huyết.

LY Vũ Quốc Trung (Hội Đông Y Việt Nam