Lá cây dâu còn gọi là tang diệp. Vỏ rễ cây dâu gọi là tang bạch bì. Quả dâu gọi là tang thầm. Cây mọc ký sinh trên cây dâu gọi là tang ký sinh. Tổ bọ ngựa trên cây dâu gọi là tang phiêu tiêu. Sâu dâu (con sâu nằm trong thân cây dâu) là ấu trùng của loại xén tóc.
Các bộ phận của cây dâu có nhiều tác dụng chữa bệnh.
Tang thầm
Chữa bệnh lao hạch: Dùng tang thầm bằng cách lấy quả dâu chín 2 bát đầy, cho vào ép máy xay sinh tố, nếu không có máy dùng vải gạc ép lấy nước, sau đó cô lại thành cao mềm. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 5g.
Chữa tóc bạc sớm, tóc rụng nhiều: Dùng tang thầm ngâm với nước, lọc lấy nước rong đã ép xát vào da đầu, ngày 2 lần, làm 3 – 4 tuần có kết quả. Lá dâu có vị đắng, tính hàn vào hai kinh can và phế. Có tác dụng khu phong, thanh nhiệt, lương huyết, sáng mắt, dùng chưa những bệnh ho, đau mắt, chóng mặt.
Tang diệp
Chữa nôn ra máu: Dùng tang diệp bằng cách lấy lá dâu phơi hay sấy khô, sao vàng sắc uống, ngày 15 – 20g chia 2 lần.
Chữa mụn nhọt nhiễm trùng lâu ngày không liền: Dùng tang diệp bằng cách lấy lá dâu sao vàng tán nhỏ, nghiền thành bột rắc lên miệng nhọt. Sau khi đã sát trùng sạch.
Chữa mát gan, sáng mắt: Lá dâu tươi ép lấy nước uống hằng ngày có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, bổ gan, an thần, ăn ngon miệng, mắt sáng và nhìn rõ hơn.
Tang bạch bì
Vỏ rễ cây dâu có vị ngọt, vào 2 kinh phế, thận. Có tác dụng bổ can thận, dưỡng huyết, khứ phong, dùng để chữa bệnh tiêu khát, tai ù, mắt hoa.
Chữa chứng phù thũng, ho ra máu cao huyết áp: Dùng Tang bạch bì từ 10 – 18g, sắc uống hằng ngày.
Chữa đái nhiều, di tinh, liệt dương, đái dầm: Dùng tang phiêu tiêu với liều dùng 6 – 10g, sắc uống trong ngày.
Tang ký sinh: Bổ can thận, đau lưng gối, an thai, sau đẻ ít sữa. Ngày 12 – 20g. Sắc uống trong ngày. Có vị đắng tính bình, ngọt vào hai kinh can, thận, chữa mạch gân cốt, lợi sữa cho chị em sau sinh.
Sâu dâu
Chữa bệnh cho trẻ em bị đau mắt, nhiều nước mắt, viêm bờ mi mạn tính. Dùng cả con sâu nướng ăn rất thơm ngon và bổ, lượng tùy theo. Có thể ngâm rượu uống.
BS Kim Lan
(nguyên cán bộ Bệnh viện Châm cứu T.Ư)