Cả mẹ và bé đều gây nguy cơ thiếu sữa

Rất nhiều sản phụ sau khi sinh con đã gặp phải tình trạng thiếu sữa sau sinh. Thiếu sữa sau sinh là hiện tượng vú người mẹ tiết ra rất ít sữa, không đủ cho bé bú.
Thiếu sữa thông thường chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, không gây đau đớn cho người mẹ nhưng ảnh hưởng lớn đến nguồn sữa của mẹ dành cho bé. Nếu không xử trí kịp thời, người mẹ có thể vĩnh viễn không có đủ sữa cho con bú.
BS Nguyễn Thị Hiền, Phó Trưởng Khoa Nội Nhi - Đông y, Bệnh viện đa khoa Hùng Vương, Phú Thọ cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn tới việc mẹ thiếu sữa sau sinh. Nhưng những nguyên nhân chính có thể gặp là:

Mẹ cho bé bú ít, cho bú không đúng tư thế và ngậm bắt núm vú không đúng cách; Mẹ đã từng phẫu thuật ở ngực, chẳng hạn như nâng ngực, thu nhỏ ngực, xạ trị; Tâm trạng căng thẳng; Ăn uống thiếu chất, kiêng khem quá mức trong thời gian ở cữ hoặc giảm cân sau sinh quá sớm; Các bệnh về tuyến vú hoặc bất kỳ bệnh lý nào mà mẹ chưa phát hiện ra. Lúc này, thiếu sữa thường đi kèm với nhiều triệu chứng khác; Mất cân bằng nội tiết tố; Dùng một số loại thuốc làm ảnh hưởng đến quà trình tiết sữa; chế độ nghỉ ngơi không hợp lý.

Cho bé ngậm đầu vú đúng cách cũng là cách để chống thiếu sữa sau sinh. Ảnh minh họa.

Ngoài ra, nguyên nhân cũng có thể đến từ phía bé: Bé bú kém hoặc ngủ li bì làm cữ bú giảm đi; bé ngậm bắt núm vú không đúng cách; Cho bé bú bình sớm khiến bé quen với núm vú giả.

Thiếu sữa vẫn phải cho bé bú

Khi bị thiếu sữa sau sinh, nhiều người mẹ đã xử trí bằng cách đi mua sữa công thức cho con uống, theo BS Hiền điều này là không nên. Bởi không một loại sữa công thức nào có thể sánh bằng sữa mẹ. Hơn nữa, sữa mẹ sản xuất theo nhu cầu của con, bé càng bú mẹ nhiều thì hormone prolactin sản xuất ra càng nhiều, kích thích sữa về nhiều hơn. Cho nên, khi mất sữa, thì mẹ vẫn nên cho bé bú, bé bú càng nhiều càng tốt, bú cả ngày lẫn đêm.

Mẹ phải giữ cho tinh thần thoải mái, tránh nghĩ ngợi, stress, ngủ đủ giấc 8 tiếng.ngày. Khi cho con bú, cần chú ý tới tư thế bú của con và hoạt động ngậm bắt núm vú, luyện cho con cách ngậm núm vú đúng. Nếu bé ngủ li bì quá 4 tiếng thì đánh thức bé dậy để bú.
Đặc biệt, cần chú ý đến khẩu phần ăn. BS Hiền cho biết, việc các bà mẹ kiêng khem, ăn uống kham khổ theo quan niệm dân gian sẽ dẫn tới giảm chất lượng sữa cũng như giảm việc tiết sữa. Các bà mẹ sau sinh cần ăn tăng khẩu phần ăn so với bình thường và ăn đa dạng các loại thực phẩm.

Khẩu phần ăn cần đủ bốn nhóm thực phẩm: chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ; chất béo (dầu, mỡ, bơ); chất đường bột (gạo, mì, khoai…);Vitamin và khoáng chất (rau xanh và hoa quả tươi).
Nước cũng rất quan trọng đối với các mẹ đang nuôi con nhỏ, bao gồm sữa, nước quả, nước canh, đặc biệt là nước lọc. Lượng nước cần thiết từ 2,5-3 lít nước. Buổi tối trước khi đi ngủ có thể uống một ly sữa, ban đêm sau khi cho con bú cần uống ngay một ly nước để sữa mau về.

Có thể dùng phương pháp massage ngực để tăng tiết sữa như sau: 
Dùng một tay nâng ngực và ấn nhẹ xung quanh bầu ngực, sau đó xoa tay quanh ngực theo vòng tròn khoảng 20-30 lần. Đây cũng chính là cách mà các mẹ thường áp dụng khi không biết mất sữa phải làm sao để gọi sữa về nhanh nhất. Ngoài ra, có thể dùng một chai nước nóng chườm nhanh qua quanh bầu ngực để kích hoạt nguồn sữa trở lại.