Da phản ánh tình trạng sức khỏe

Da đẹp là da có màu trắng hồng, mịn màng, lỗ chân lông nhỏ, không thô, mùa nắng không bị rám, mùa lạnh không nhăn nheo. 

Các phương pháp làm cho làn da đẹp: Trước hết là tinh thần, sống điều hòa điềm đạm. Nếu hay giận giữ thì tổn hại gan làm da xạm lại. Vui mừng quá làm tim hồi hộp, đập nhanh làm tổn hại tim, huyết đi càn các mao mạch ngoài da nổi lên có màu đỏ, da sẽ xấu đi. Lo nghĩ nhiều hại tỳ, tỳ thuộc thổ nên làm da có màu vàng úa. Buồn rầu quá, tổn thương phổi làm khí uất, huyết không lưu thông, da sẽ trắng bệch. Người hay sợ hãi làm tổn thương thận, thận vốn sinh ra huyết dịch để nuôi cơ thể, khi huyết dịch kém da bị khô, để da khô lâu ngày da bị đóng vảy.

Hằng ngày ăn uống cần đủ chất, Đông y gọi là đủ “vị khí”, không nên vì sở thích mà ăn uống một chất quá nhiều. Vị chua vào gan để giúp gan đào thải chất độc, nhưng ăn nhiều chua làm hại gân, làm cơ bắp mềm nhũn, da tóp lại. Vị đắng có tính kháng sinh vào tim làm huyết trong sạch nhưng ăn đắng nhiều làm tổn hại đến khí, khí kém thì da không mượt mà.

Vị cay tốt cho phổi, làm phổi luôn ấm áp, không bị tổn thương do hàn, nhất là về mùa đông, nhưng ăn nhiều cay nóng làm da ở mặt nổi mụn, không đẹp. Vị mặn vào thận trước, nhưng ăn mặn nhiều làm tổn thương huyết, làm cho huyết vón lại, cho nên Tây y khi huyết áp cao kiêng ăn mặn là lẽ đó, khi huyết kém thì không đủ để nuôi dưỡng cơ thể, da không thể đẹp mà hay nổi mụn sần sùi. Mùa hè trời nóng, khi ra đường cần che kín da, nếu để ánh nắng chiếu vào da, làm huyết ở các mao mạch ngoài da vón lại làm xạm da.

Những bài thuốc Đông y làm da đẹp thì có nhiều, nhưng tùy theo cơ địa của từng người mà sử dụng. 

Các bài thuốc kinh điển làm đẹp da

Bổ khí: Khí hư thì phải  bổ. Bài thuốc “Tứ quân tử  thang” gia giảm: Nhân sâm 12g, bạch truật 12g, phục linh 12g, cam thảo 4g. Có thể gia thêm hoàng kỳ 16g, bạch thược 12g. Nếu khí hư bị hãm xuống dùng bài “Bổ trung ích khí” phối hợp với bài “Mẫu lệ thang” để điều trị chứng biểu hư ra nhiều mồ hôi làm xấu da. Cách dùng ngày uống một thang sắc uống 3 lần trong ngày, hoặc làm viên hoàn mật ong, mỗi viên 5gam ngày uống 2 lần trước khi ăn sáng và ăn tối.

Dưỡng huyết: Để dưỡng huyết dùng bài “Tứ vật thang”. Trong trường hợp phải ích khí để dưỡng huyết dùng bài “Đương qui bổ huyết thang”gia vị. Nếu bổ cả khí lẫn huyết dùng bài “Nhân sâm dưỡng vinh thang”. Nhân sâm 12g, bạch truật 12g, đương qui 12g, hoàng kỳ 16g, chích thảo 4g, quế tâm 8g (Nhục quế cạo bỏ vỏ), trần bì 8g, thục địa 12g, ngũ vị tử 6g, viễn chí 6g, phục linh 12g, bạch thược 8g, táo nhân 16g, sinh khương 12g. Cách dùng: ngày uống một thang, uống liên tục 90 ngày da sẽ thay đổi, không bị rám và khô...

Tư âm thoát  nhiệt: Bài thuốc “Chững âm lý lao thang”. Nhân sâm 12g, mạch môn 12g, ngũ vị tử 6g, đương qui 12g, bạch thược 12g, sinh địa 12g, qui bản 12g, nữ trinh tử 12g, ý dĩ 12, quất hồng bì 12g, đan bì 8g, hạt sen 12g, bách hợp 12g, chích thảo 4g. Cách dùng: Ngày uống một thang, uống liên tục 90 ngày da sẽ hết khô, nóng trở lại mịn màng, hồng tươi.

Bổ thận ích tinh:  Dùng bài “Lục vị địa hoàng hoàn”,  nếu thận hư, hai chân đau tê dùng bài “Hà sa đại tảo hoàn”. Khi thận tinh tốt, khí vượng, da sẽ hồng hào không còn trắng bệch hoặc bị xạm đen nữa.

Bổ tỳ kiện vị: Dùng bài “Tiểu kiến trung thang” gia vị: Quế chi 8g, bạch thược 12g cam thảo 4g, sinh khương 8g, đại táo 12g, đường mạch nha (di đường) 12g. Nếu vệ khí hư da thô, gia hoàng kỳ 16g. Bài thuốc tác dụng trị chứng tiêu hóa kém, da khô, ngoài da nổi mụn nhọt, da có màu vàng nhạt.

Bổ phế tư âm: Do phế  nhiệt, ho khan nhiều làm da khô xạm, dùng bài “Tử uyển thang” để điều trị. Sau khi điều trị, làn da trở lại bình thường, không bị khô xạm

Bổ tâm an thần: Để điều hòa khí huyết dùng bài thuốc “Thiên vương bổ tâm đan” làm khí huyết lưu thông, ăn ngon, ngủ tốt, trong người thoải mái da mịn màng hồng tươi trở lại.

Bổ can dưỡng huyết: Huyết kém phụ nữ thường bế kinh, hoặc kinh nguyệt không đều, người nóng, hay tức giận, hay bốc hỏa, dùng bài “Đương qui bổ huyết thang” gia vị để dưỡng huyết điều hòa kinh nguyệt, giải can khí uất, không còn bốc hỏa, khi bốc hỏa thường làm da đỏ ngứa khó chịu. Sau khi uống thuốc không chỉ hết bệnh mà làm da đẹp thêm.

 TTND. BS cao cấp Nguyễn Xuân Hướng

 (nguyên CT Hội Đông y VN)