Theo thông tin ghi nhận, khoảng 8h30 ngày 8/8/2023, xảy ra sự cố vỡ cống thoát nước mặt hồ thải quặng đuôi Nhà máy tuyển đồng Tả Phời (thuộc xã Tả Phời, TP Lào Cai) của Công ty Cổ phần Đồng Tả Phời - Vinacomin dẫn đến nước và bùn trong hồ thải quặng đuôi chảy ra ngoài phạm vi dự án theo tuyến cống thoát nước làm ảnh hưởng tới các hộ dân, công trình xây dựng và môi trường phía hạ lưu đập.

UBND tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn của tỉnh, UBND TP Lào Cai, UBND nhân dân xã Tả Phời phối hợp với Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin khẩn trương di chuyển người dân ở khu vực ảnh hưởng đến nơi an toàn và bố trí chỗ ở tạm cho các hộ dân. Yêu cầu doanh nghiệp lập tức dừng sản xuất, nhà máy tuyển, huy động toàn bộ nhân lực, thiết bị để khắc phục sự cố. Đến 13h30 cùng ngày đã ngăn được dòng nước chảy ra môi trường.

Sự cố vỡ cống thoát nước mặt hồ thải quặng đuôi Nhà máy tuyển đồng Tả Phời khiến nhiều hộ dân ngập trong bùn

Sau khi sự cố xảy ra, Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin thực hiện chi trả cho 104/104 hộ dân bị ảnh hưởng, thiệt hại gồm: Lúa, tài sản, vật nuôi..., trên cơ sở bảng áp giá công khai, với số tiền trên 5,6 tỷ đồng.

Đồng thời, UBND thành phố Lào Cai đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện bố trí tái định cư cho 11 hộ dân thôn Phời 3, xã Tả Phời trong khu vực có nguy cơ sạt lở, sụt lún. Vị trí tái định cư tại thôn Cóc 2, xã Tả Phời, thành phố Lào Cai; diện tích tái định cư khoảng 300m2/hộ.

Sự cố vỡ cống thoát nước mặt hồ thải quặng đuôi Nhà máy tuyển đồng Tả Phời trên địa bàn thành phố Lào Cai. (Ảnh: Cổng thông tin Lào Cai)

Liên quan đến sự cố này, ngày 11/12 vừa qua UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Quyết định số 3077/QĐ-UBND xử phạt vi phạm hành chính đối với 2 hành vi vi phạm của Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin với tổng số tiền phạt là 650 triệu đồng. Cụ thể:

Theo đó, UBND tỉnh Lào Cai xử phạt vi phạm hành chính đối với 02 hành vi vi phạm Công ty Cổ phần đồng Tả Phời – Vinacomin, cụ thể:

Xử lý vi phạm đối với việc gây sự cố chất thải cấp huyện (sự cố vỡ cống thoát nước mặt của hồ thải quặng đuôi Nhà máy tuyển đồng Tả Phời, xã Tả Phời, thành phố Lào Cai) với mức xử phạt là 400 triệu đồng.

Đối với hành vi vi phạm cung cấp không chính xác, không trung thực thông tin về kết quả hoàn thành các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường trong báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường đối với dự án đầu tư đã có quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường trước khi đi vào vận hành thử nghiệm theo quy định.

Cụ thể: Theo hồ sơ đề xuất cấp Giấy phép môi trường của Công ty Cổ phần đồng Tả Phời – Vinacomin đã nộp tại Sở Tài nguyên và Môi trường, hồ sơ có thông số cao độ đập hồ thải quặng đuôi đang ở Cos +195 (do công ty đã bắt đầu thực hiện nâng cao trình đập hồ thải quặng đuôi từ thời điểm nộp hồ sơ. Thời điểm xảy ra sự cố cao độ đập hồ thải quặng đuôi lên đến Cos +200) với mức xử phạt là: 250 triệu đồng.

Tổng số tiền phạt đối với 02 hành vi trên, Công ty Cổ phần đồng Tả Phời - Vinacomin phải chấp hành nộp số tiền là 650 triệu đồng.

Nguyên nhân vỡ do trời mưa to nhưng nguyên nhân chủ quan là do Công ty Đồng Tả Phời đã thay đổi thiết kế đập nên đã bị UBND tỉnh Lào Cai xử phạt.

Theo đánh giá của tổ công tác thuộc UBND tỉnh Lào Cai, nguyên nhân gây ra sự cố vỡ cống thoát nước mặt của hồ thải quặng đuôi Nhà máy Tuyển đồng Tả Phời là do thời tiết mưa với lưu lượng lớn kéo dài làm biến đổi trạng thái cơ lý bùn đất trong lòng hồ, gây phát sinh bất lợi trong kết cấu, làm cho khớp nối giữa các đoạn cống ngày càng mở rộng, tách rời theo thời gian. Dẫn đến kết cấu tuyến cống thoát nước không chịu được áp lực bùn và nước trong lòng hồ thải khi dâng lên tới cos+199m.

Được biết, Công ty CP Đồng Tả Phời - Vinacomin (thuộc Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam) là đơn vị khai thác mỏ đồng Tả Phời, do ông Nguyễn Tam Tính làm Giám đốc, có địa chỉ tại số 40, đường Võ Nguyên Giáp, phường Bắc Cường, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.