Hỏi: Tôi bị bệnh đái tháo đường type 2, bác sỹ khuyên tôi nên thay đường tinh luyện bằng đường không năng lượng hoặc năng lượng thấp. Xin hỏi đường năng lượng thấp là gì? Có phải là một dạng tinh bột hay không?

Phạm Hải (Hòa Bình)

Bệnh đái tháo đường type 2 được xác định bởi nồng độ đường huyết cao. Bệnh này nếu không được điều trị hoặc điều trị không hiệu quả có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, bao gồm nhồi máu cơ tim, suy thận, cắt cụt chân, mù lòa… Lựa chọn thực phẩm lành mạnh là một phần quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết và phòng ngừa biến chứng đái tháo đường. Bạn cần đặc biệt lưu ý đến các thực phẩm giàu carbohydrates (tinh bột). Carbohydrates là thành phần chính của bánh mỳ, bột mỳ, ngũ cốc, trái cây, sữa, rau và đậu. Nói một cách dễ hiểu thì chúng là những chuỗi dài gồm một loại phân tử nhất định (giống như chuỗi ngọc trai với các viên ngọc trai giống hệt nhau). Khi vào trong ruột, carbohydrates sẽ bị men tiêu hóa "cắt" ra thành từng phần nhỏ gồm 1 - 2 phân tử (tương tự 1 - 2 viên ngọc trai), đây là đường glucose có thể tiêu hóa và đi vào trong máu. Dòng máu sẽ mang đường đi đến các tế bào - nơi mà chúng được sử dụng làm năng lượng. Carbohydrates tác động đến đường huyết nhiều hơn so với cùng lượng chất béo và protein.

Đường tinh luyện là một loại carbohydrates liên kết có thể dễ dàng phân hủy thành glucose, tức là đường sẽ nhanh chóng đi vào máu và gây tăng đường huyết nguy hiểm cho sức khỏe. Vì vậy, cần hạn chế đường tinh luyện, dùng đường không năng lượng hoặc năng lượng thấp.

Các loại đường có năng lượng thấp bao gồm: Sorbitol, Maltitol, Xylitol, Lactitol, Isomalt, Mannitol. Loại đường có độ ngọt thấp, năng lượng thấp chỉ bằng khoảng 50% so với đường tinh luyện. Nếu dùng đường không năng lượng nữa thì càng tốt. Ngoài ra, để quản lý bệnh đái tháo đường hiệu quả, bạn nên ăn các loại ngũ cốc như (gạo lức, yến mạch), tránh các loại carbohydrates tinh chế (gạo trắng, bột mỳ trắng, bột yến mạch...); Uống thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sỹ; Tập thể dục điều độ và sử dụng các thuốc điều trị bệnh dùng đường không năng lượng.

BS Nguyễn Thành (Bệnh viện Lão khoa Trung ương)