Theo các nhà khảo cổ học, một đoạn bờ hồ thuộc Albania, nằm trong vùng Balkan, từng là nơi cư trú của những người sống ở đây cách đây khoảng 8.000 năm. Ngôi làng này, với những ngôi nhà sàn cổ, đã trở thành làng cổ nhất được phát hiện ở châu Âu. Nhưng vì sao nó lại được giấu bên trong một pháo đài đầy chông là câu hỏi các nhà khoa học đang cố gắng giải đáp.

Bằng cách sử dụng phương pháp xác định niên đại bằng carbon phóng xạ, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng di tích này xuất hiện khoảng 6.000 đến 5.800 năm TCN.

Giáo sư khảo cổ học Albert Hafner ở Trường đại học Bern, Thụy Sỹ, nhận định ngôi làng này lâu đời hơn khoảng vài trăm năm so với di tích khác nằm bên bờ Địa Trung Hải và vùng Alpine của châu Âu. "Đối với chúng ta, nó là ngôi làng cổ nhất châu Âu", ông nói.

Những ngôi làng cổ khác được phát hiện tại vùng núi Alps thuộc Italia có niên đại ít hơn ngôi làng mới được phát hiện, chúng tồn tại khoảng 5.000 năm trước Công nguyên. Giáo sư Hafner và đội ngũ nghiên cứu đã dành 4 năm để thực hiện nhiều hoạt động khai quật khảo cổ tại vùng hồ Ohrid, Albania, đặc biệt là ở vùng biên giới núi cao giữa Albania và Bắc Macedonia.

Thợ lặn tìm kiếm di vật khảo cổ ở hồ Ohrid. Ảnh baodantri

Khu định cư được cho là nơi sinh sống của khoảng 200 đến 500 người, trong những ngôi nhà sàn dựng trên mặt hồ hoặc ở những khu vực thường xuyên bị ngập do nước dâng.

Trong quá trình khai quật khảo cổ, nhóm nghiên cứu phát hiện ra một số bí mật đáng kinh ngạc.

Trong một lần lặn xuống đáy hồ, họ tìm thấy bằng chứng cho biết khu định cư này được bảo vệ bởi hàng nghìn tấm chông bẹt dựng thành hàng rào. "Để bảo vệ mình theo cách này, họ đã phải đốn hạ cả một cánh rừng", giáo sư Hafner nói.

Nhưng vì sao dân làng phải bảo vệ họ một cách kiên cố như vậy thì các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra câu trả lời. Họ ước tính rằng khoảng 100.000 tấm chông đã được cắm xuống lòng hồ.

Hồ Ohrid là một trong những hồ nước lâu đời nhất trên thế giới, nó đã tồn tại hơn nửa triệu năm nay.Nhờ các thợ lặn có kinh nghiệm, các nhà khảo cổ học đã khám phá ra nhiều mảnh gỗ hóa thạch và mảnh gỗ sồi quý giá dưới đáy hồ.

Phân tích vòng gỗ của thân cây đã giúp nhóm nghiên cứu tái tạo cuộc sống hàng ngày của cư dân. Điều này mang lại thông tin quan trọng về điều kiện khí hậu và môi trường thời đại đó.

"Gỗ sồi giống như đồng hồ Thụy Sỹ, cực kỳ quý giá, nó như một cuốn lịch", giáo sư Hafner nói, "Để hiểu rõ về vùng đất tiền sử này mà không làm hỏng nó, chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu cẩn thận và chi tiết, với sự chậm rãi và cẩn trọng trong mọi hoạt động di chuyển."

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng xây dựng ngôi làng nhà sàn là một công việc rất phức tạp và khó khăn, nhưng vẫn chưa rõ tại sao cư dân đã chọn lựa phương thức xây dựng này. Dự đoán ban đầu cho rằng người dân ở đây có thể đã sinh sống nhờ vào nông nghiệp, trồng trọt và chăn nuôi gia súc để đảm bảo thức ăn, vì các loại hạt, cây trồng, xương động vật hoang dã và thuần hóa đã được phát hiện.