Ô nhiễm tương đương Bắc Kinh (Trung Quốc)

Ngày 27/8, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội phối hợp với ĐH Xây dựng, Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (Green ID) tổ chức hội thảo “Chất lượng không khí Hà Nội, thực trạng và định hướng giải pháp”. Hội thảo công bố kết quả nghiên cứu về thực trạng chất lượng không khí Hà Nội năm 2018 nhằm đề ra các chính sách, giải pháp nhằm kiểm soát và quản lý chất lượng không khí. PGS.TS Trần Ngọc Quang, Bộ môn Vi khí hậu – Môi trường xây dựng, Trường Đại học Xây dựng cho biết, có rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tác động xấu của bụi đến sức khỏe nhưng hiện chưa có công bố nào về bụi siêu mịn liên quan đến nhà ở tại Việt Nam.

Bụi siêu mịn có tác động rất xấu đến sức khỏe. Nếu như bụi mịn khi vào cơ thể chỉ nằm lại ở cuống phổi thì bụi siêu mịn đi vào sâu trong túi phổi, chuyển từ hệ tiêu hóa sang hệ tuần hoàn, gây ra các bệnh tim mạch. Nhiều trường hợp phát hiện trong túi phổi có muội khói xe, chứng tỏ mức độ  nguy hiểm của ô nhiễm bụi siêu mịn.

Quang cảnh hội thảo

PGS.TS Trần Ngọc Quang cùng các đồng sự đã chọn 6 địa điểm đo ở Hà Nội là Linh Đàm (2 điểm), Nguyễn Khoái, Bưởi, Pháp Vân và Dương Nội, sử dụng thiết bị nano tracer đo bụi hạt có dải đo từ 10-30nm. Kết quả về nồng độ bụi siêu mịn bên trong và ngoài nhà trung bình là 27000 đến 31000 hạt/cm3, tương đương với kết quả quan trắc ở Bắc Kinh (Trung Quốc) là 30.000 hạt/cm3. Trong các địa điểm đo này thì khu vực Linh Đàm có mức độ ô nhiễm cao hơn các điểm còn lại. Khu đô thị Dương Nội, Nguyễn Khoái có mức độ ô nhiễm thấp hơn.

Nồng độ ô nhiễm bụi siêu mịn này ở Hà Nội so với các quốc gia khác là cao hơn nhiều. Nguồn gây ô nhiễm không khí trong nhà chủ yếu từ các hoạt động nấu ăn, sử dụng bếp gas, lò vi sóng, và việc mở cửa để thông gió tự nhiên cũng khiến bụi siêu mịn xâm nhập. Kết quả đo cho thấy, khi trong gia đình có các hoạt động nấu ăn bằng lò vi sóng, rang lạc bằng tay... thì nồng độ bụi siêu mịn tăng cao đột biến. Nhà càng nhiều thiết bị điện tử và động cơ điện thì ô nhiễm bụi siêu mịn càng cao.

Mùa đông ô nhiễm hơn mùa hè

Ô nhiễm không khí trong nhà báo động, ô nhiễm không khí bên ngoài nhà cũng liên tục tăng cao. Theo các kết quả quan trắc thì nồng độ bụi PM 2.5 vẫn là thông số có mức độ ô nhiễm cao nhất, nồng độ trung bình năm là 40,1 microgam/m3, vượt khoảng 1,5 lần QCVN. Xu hướng chất lượng không khí trong 3 năm qua thì mùa đông có mức độ ô nhiễm cao hơn mùa hè và có mức độ khác biệt khá lớn do có hiện tượng nghịch nhiệt, không khí khó khuếch tán hơn, hoạt động của các đới gió mùa cũng làm cho tình hình ô nhiễm không khí bị ảnh hưởng.

Theo nghiên cứu của TS Nghiêm Trung Dũng, ĐH Bách khoa Hà Nội và TS Nguyễn Thị Yến Liên, ĐH Giao thông Vận tải thì 40% bụi PM 2.5 đến từ giao thông vận tải, trong đó 10% là từ xe chạy dầu diezel. Xe máy là “thủ phạm” phát thải nhiên liệu lớn nhất nhưng lại không được kiểm soát khí thải. Ngoài ra, tình trạng tắc đường, các xe di chuyển chậm, tốc độ không ổn định cũng làm phát thải ô nhiễm cao hơn. Đã đến lúc phải chuyển đổi nhiên liệu, thắt chặt tiêu chí phát thải, tăng cường phương tiện công cộng...

“Người dân nên có thói quen theo dõi chất lượng không khí tại các trang web của Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc hay Sở TN&MT Hà Nội. Khi thấy không khí an toàn, sạch sẽ thì mới mở cửa thường xuyên. Cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe là lau dọn nhà sạch sẽ bằng khăn ẩm, không để bụi lưu cữu, sử dụng máy lọc không khí...”, TS Hoàng Dương Tùng, Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam.