Đông y cho rằng: “Chứng thận dương hư, thường do mệnh môn hỏa hư suy, khí nguyên dương thất thoát, làm mất chức năng khí hóa của thận dương, tác dụng sưởi ấm của thận bị tổn thương, thủy thấp đọng lại ở trong thận, cơ năng sinh lý của thận giảm sút, dẫn đến mắc chứng rối loạn cường dương, di tinh, tinh trùng sút kém mà sinh ra chứng vô sinh nam”

Tiên thiên phú bẩm bất túc, thận dương không phát triển thận khí hư suy

Khi trưởng thành ăn uống nhiều chất cay nóng, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá làm tổn thương thận âm, tinh khí khô kiệt không sinh ra tinh trùng, hoặc có sinh ra nhưng tinh trùng bị chết hoặc dị dạng. Sinh hoạt tình dục quá độ bừa bãi, làm cả thận âm và thận dương đều hư  suy, tinh quan đóng không kín dẫn đến di tinh, hoặc mắc chứng dương nuy, tỷ lệ tinh trùng giảm sút không đủ để thụ thai.

Khi đã trưởng thành mắc bệnh quai bị biến chứng, làm teo các ống sinh tinh trong tinh hoàn, không còn khả năng sinh ra tinh trùng…Triệu chứng bệnh là liệt dương, di tinh, xuất tinh sớm, sinh lý giảm sút, tinh thần mệt mỏi khi giao hợp, chỉ có xuất ra tinh dịch không có tinh trùng để thụ thai.

Điều trị: Bổ thận tráng dương cố tinh. Bài thuốc: “Ban long hoàn” phối hợp với bài “Cố tinh hoàn”: Thục địa 16g, bổ cốt chỉ 12g, phục thần 12g, thỏ ty tử 12g, bá tử nhân 12g, lộc giác giao 16g, khiếm thực 12g, long cốt 16g, tật lê 12g, liên tu (rễ sen) 16g, mẫu lệ 16g, liên tử 16g.

Cách dùng: Ngày uống một thang, sắc uống 3 lần trong ngày uống trước khi ăn hoặc lúc đói.

Sinh hoạt tình dục quá độ làm thận tinh suy tổn, mệnh môn hỏa suy, tinh khí hư lạnh mà mắc chứng vô sinh

Triệu chứng: Dương vật không cương cứng, hoặc có cương nhưng không bền, lưng gối đau mỏi, hoạt tinh, số lượng tinh trùng giảm sút không đủ để thụ thai.

Điều trị: Bổ thận tráng dương sinh tinh. Bài thuốc: “Tán dục đan”. Hải cẩu pín 1 bộ, thục địa 16g, đương qui 16g, bạch truật 12g, kỷ tử 12g, đỗ trọng 12g, tiên mao 12g, phụ tử (chế) 8g, ba kích 12g, sơn thù 8g, tiên linh tỳ 8g, nhục thung dung 12g, phí tử 7g, xà sàng tử 6g, nhục quế 6g.

Cách dùng:  Tán bột làm viên hoàn, mỗi viên 5g, ngày uống 3 lần mỗi lần uống 2 viên với nước đun sôi để ấm, uống trước khi ăn.

Nếu do ăn nhiều chất cay nóng, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá làm thận dương hư suy. Thận âm dương mất đi sự chế hóa, không đủ khả năng sinh ra tinh trùng, hoặc có sinh ra nhưng bị hủy diệt.

Triệu chứng: Âm tà đọng lại trong cơ thể làm ngực sườn đầy nghẽn, bụng dưới căng đầy, bụng phệ, tích nhiều mỡ, nhiều đờm rãi.

Điều trị: Ôn dương, tiêu đờm, giáng khí lợi thủy. Bài thuốc: “Kim quĩ thận khí hoàn” phối hợp bài “Ngũ linh tán”. Hoài sơn 16g, ngưu tất 8g, phụ tử (chế) 12g, quế chi 8g, thục địa (chưng rượu) 12g, xa tiền tử 12g, đan bì 8g, ngũ vị tử 12g, phục linh 12g, sơn thù 6g, trạch tả (sao muối) 12g, bạch truật 12g, trư linh 18g.

Cách dùng: Ngày uống một thang, sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn.

Do thận âm hư liên lụy đến thận dương không sinh ra tinh trùng, hoặc có tinh trùng nhưng không đủ số lượng, chất lượng kém, không có khả năng thụ thai.

Triệu chứng: Cơ thể người khỏe mạnh, sinh hoạt tình dục bình thường nhưng khi xuất tinh chỉ có tinh dịch không có tinh trùng. Hoặc có tinh trùng nhưng xét nghiệm loại tiến tới nhanh (A)= 0, loại tiến tới chậm hoặc =0, hoặc có nhưng không đủ số lượng, chất lượng kém. Thường hay mỏi lưng, người có cảm giác lạnh, tay chân lạnh, hay mộng tinh hoặc hoạt tinh.

Điều trị: Ôn bổ thận, tráng dương tư âm sinh tinh. Bài thuốc: “Tán dục đan” (đã giới thiệu ở trên) phối hợp với bài “Tế sinh bí tinh hoàn”. Thỏ ty tử 12g, phí tử (hạt hẹ) 12g, ngũ vị tử 6g, bạch thạch chi 8g, mẫu lệ 12g, long cốt 12g, tang phiêu tiêu 8g, phục linh 12g, hải cẩu pín 1 bộ…Tùy theo bệnh tật và thể trạng của bệnh nhân mà gia một số vị thuốc khác cho thích hợp.

Cách dùng: Tán bột làm viên hoàn mật ong, mỗi viên 5g ngày uống 3 lần, mỗi lần uống 2 viên trước khi ăn.

+ Nếu do mắc bệnh sạ tai (quai bị) biến chứng, làm các ống sinh tinh trong tinh hoàn bị teo điều trị kết quả không cao.

Trường hợp nam giới mắc chứng cường dương thường do mệnh môn hỏa cường làm cho dương vật luôn luôn cương cứng, đòi hỏi sinh hoạt tình dục nhiều lần trong ngày, thường phải tìm kiếm bạn tình, hoặc thủ dâm, nhưng không thụ thai, đây cũng là một bệnh lý thuộc chứng vô sinh.

TTND.BS cao cấp Nguyễn xuân Hướng

(Nguyên CT Hội Đông y VN)