Trẻ nhỏ sau khi sinh ra tự nhiên thấy hay khóc về đêm, có khi khóc thâu đêm đến sáng mới thôi, nhưng cho trẻ đi khám thì vẫn thấy sức khoẻ vẫn bình thường, không xuất hiện bệnh chứng gì. Vì vậy, dân gian gọi là trẻ khóc dạ đề.

Tuy nhiên, Đông y lại cho rằng đây là một bệnh chứng do tỳ hàn, tâm nhiệt, kinh hãi và tích trệ gây nên. Có nhiều thể bệnh khác nhau, nhưng thường gặp là khóc đêm do hàn nhiệt, biểu hiện như mặt xanh, chân tay lạnh, bỏ bú, bụng đầy, đặc biệt tỳ vị lạnh, mà ban đêm lại thuộc âm, cho nên âm thịnh sẽ làm lạnh tỳ tạng (tỳ ưa ấm, kỵ lạnh) và phát sinh đau bụng làm trẻ khóc. Đau nhiều có khi trẻ phải cong cả lưng lên.

 Dân gian có nhiều phương thuốc trị liệu được chứng bệnh này có hiệu quả. 

Trẻ khóc đêm

-  Xác ve sầu (thuyền thoái) chừng 7 – 8 con (bỏ đầu, chân), kinh giới 2 ngọn. Tất cả cho vào một chén con hấp cách thuỷ hoặc hấp cơm rồi lấy nước này cho trẻ uống, chia 2 – 3 lần trong ngày.

- Thạch xương bồ tươi 10g, giã vắt lấy nước cốt cho trẻ uống, ngày 2 – 3 lần.

- Hạt bìm bìm đen 4g, tán bột mịn, hoà với nước cho trẻ uống ngày 2 lần.

- Xác ve sầu 1 – 2 con, ngắt chân, lá bạc hà 1 – 2g, tất cả nghiền nát rồi hấp cơm, lấy nước chia 2 lần cho trẻ uống.

- Chu sa 0,3g, sữa 15ml. Nghiền mịn chu sa, hoà với sữa cho trẻ uống hết. Cần uống liền 3 – 5 ngày.

- Hoàng đằng 4g, lá tre gai 4g, gừng tươi 1 lát, bố chính sâm 4g, cam thảo 1g. Sắc lấy nước cho trẻ uống, chia 2 – 3 lần trong ngày.

Nếu trẻ khóc cả ngày cả đêm thì sử dụng một trong các phương sau:

Nhũ hương 6g, mộc dược 6g, sắc lấy nước mài với mộc hương cho trẻ uống, chia 2 lần trong ngày. Hoặc lấy hạt cải bẹ (la bạc tử) 10g đem sao và sắc lấy nước cho trẻ uống ngày 3 lần.

Có thể chữa ngoài như:

- Lấy lá chè nhai nát đắp vào rốn trẻ rồi lấy băng dính đính giữ.

 -  Ngô thù du 10g, ngũ bội tử 15g, chu sa 5g, bột gạo 15g. Tất cả nghiền thành bột, trộn thành hồ, buộc vào 2 bên long bàn chân, ngày 1 lần (dùng cho trẻ khóc đêm do sợ hãi).

- Bột chu sa 3g. Lấy tờ giấy mỏng đặt xuống phết hồ lên, sau rắc bột chu sa vào mặt giấy có phết hồ, rồi buộc giấy mặt có thuốc vào 2 bên lòng bàn chân của trẻ, băng giữ.

BS Hoàng Xuân (chuyên viên Bộ Y tế)