Ảnh minh họa

Nguyên nhân viêm màng não ở trẻ em

Theo thống kê cho thấy, virus là nguyên nhân gây viêm màng não ở trẻ phổ biến nhất, sau đó là vi khuẩn, nấm và một số bệnh lý khác. Tuy nhiên, viêm màng não do vi khuẩn là tình trạng nguy hiểm nhất với nguy cơ xuất hiện biến chứng và tử vong cao.

Do vi khuẩn

Viêm màng não ở trẻ em do vi khuẩn thường xảy ra khi trẻ đang mắc một số bệnh lý nhiễm trùng khác như nhiễm trùng tai, xoang, gặp các chấn thương gây vỡ xương sọ hay xuất hiện biến chứng sau khi thực hiện các phẫu thuật liên quan đến não bộ.

Một số chủng vi khuẩn gây viêm màng não ở trẻ em thường gặp:

Streptococcus pneumoniae (Phế cầu khuẩn): Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm màng não do phế cầu khuẩn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi và là nguyên nhân phổ biến gây ra các bệnh như viêm phổi, nhiễm trùng huyết, viêm màng não,… ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Cũng giống như bệnh do các chủng vi khuẩn khác, thuốc kháng sinh cũng được sử dụng để điều trị bệnh do chủng vi khuẩn này gây ra. Tuy nhiên, hiện nay, phương pháp điều trị này không còn mang lại hiệu quả cao, do đó, trẻ sẽ càng nguy hiểm hơn khi bị viêm màng não do phế cầu khuẩn.

Neisseria meningitidis (vi khuẩn não mô cầu): Đây là một chủng vi khuẩn có thể lây lan nhanh chóng từ người sang người và có nguy cơ bùng phát thành dịch cao. Viêm màng não mô cầu ở trẻ có thể gây ra nhiều bệnh lý tại các cơ quan khác trong cơ thể như mắt, hô hấp, tim, khớp, sinh dục, thần kinh,… Nếu viêm màng não gây biến chứng nhiễm trùng huyết tối cấp, trẻ vẫn có tỷ lệ tử vong cao dù đã được điều trị tích cực.

Vi khuẩn Hib (Haemophilus Influenza typ B): Đây là nguyên nhân gây viêm màng não phổ biến ở trẻ từ 1-3 tuổi, lây truyền từ người này sang người khác qua đường hô hấp.

Listeria monocytogenes: Đây là một chủng vi khuẩn thường xuất hiện trong các thực phẩm chế biến sẵn, không đảm bảo tiệt trùng như phô mai, xúc xích. Một số nghiên cứu cho thấy chủng vi khuẩn này có thể vượt qua nhau thai khiến thai nhi bị nhiễm trùng, thậm chí là tử vong trong giai đoạn cuối của thai kỳ.

Do virus

Hầu hết các trường hợp viêm màng não do virus gây ra thường không nghiêm trọng như viêm màng não do vi khuẩn. Một số chủng virus gây bệnh thường gặp như enterovirus (đây là virus đường ruột, lây lan qua đường phân, miệng), virus cúm, quai bị, virus herpes HIV,…

Mặc dù được đánh giá là ít nguy hiểm hơn bệnh do vi khuẩn, tuy nhiên, khi trẻ bị viêm màng não do virus, mẹ vẫn nên đưa bé đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và hướng dẫn điều trị sớm, đặc biệt nếu trẻ còn trong giai đoạn sơ sinh hoặc có hệ miễn dịch yếu.

Nấm

Nấm là một tác nhân gây viêm màng não mạn tính với các triệu chứng tương tự viêm màng não cấp nhưng kéo dài hơn và không có khả năng lây nhiễm từ người này sang người khác. Cryptococcus là loại nấm thường gặp nhất, xuất hiện chủ yếu ở những người có hệ miễn dịch suy giảm, bị HIV/AIDS.

Do các nguyên nhân khác

Bên cạnh các tác nhân gây bệnh kể trên, trẻ bị viêm màng não có thể được gây ra bởi ký sinh trùng, hay do các phản ứng hóa học, dị ứng thuốc và các bệnh lý khác như u hạt, ung thư,…

Cách phòng bệnh viêm màng não

Để phòng ngừa bệnh viêm màng não cho trẻ, bố mẹ và người chăm sóc trẻ có thể thực hiện các biện pháp sau:

Dùng giấy che miệng cho trẻ khi ho, hắt hơi, sau đó vứt giấy vào thùng rác.

Rèn luyện cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, với xà phòng khử khuẩn.

Cho trẻ nghỉ ngơi đủ giấc.

Vệ sinh cá nhân cho trẻ thường xuyên.

Không cho trẻ dùng chung các vật dụng cá nhân với người khác.

Rèn luyện thể dục, thể thao thường xuyên.

Thực hiện chế độ dinh dưỡng đủ chất, đảm bảo vệ sinh.

Đối với thai phụ, tránh ăn các thực phẩm chế biến sẵn, chưa qua tiệt trùng.

Tiêm vacxin cho trẻ đầy đủ và đúng lịch.