Khi mất ngủ toàn bộ cơ thể đều bị suy giảm sinh lực, giảm năng lượng sinh học toàn thân, đặc biệt là năng lượng tinh thần. Nếu mất ngủ lâu dài, sẽ làm cho cơ thể kiệt quệ cả tinh - khí - thần, 3 dòng năng lượng chính của cơ thể là khí huyết và nội dịch đều biến động làm giảm khả năng hoạt động toàn thân, mệt mỏi, kém ăn, tinh thần uể oải, từ đó làm cho nhiều triệu chứng bệnh lý phát sinh, đặc biệt bệnh lý về tinh thần.
Nguyên nhân của mất ngủ thì có nhiều, nhưng thường do 3 nguyên nhân chính là: Áp lực trong cuộc sống, phải lo nghĩ nhiều trong sinh hoạt và do bệnh tật. Vì vậy, khi bị mất ngủ chúng ta phải giảm bớt áp lực trong cuộc sống, bớt lo nghĩ, tăng cường bồi bổ cơ thể và luyện tập thể dục thể thao. Sau đây xin giới thiệu 4 bài tập khí công để ngủ ngon.
Bài 1 - Nhiếp thị ngưng thần: Trước tiên ta dùng các đầu ngón tay phải vỗ nhẹ lên đầu, gõ dọc từ ấn đường (giữa hai con mắt) qua chân tóc tới đỉnh đầu cho đến ót chẩm. Vỗ trở đi trở lại nhiều lần. Tiếp theo dùng các đầu ngón của hai bàn tay gõ nhẹ khắp da đầu. Sau đó dùng các ngón của hai bàn tay làm lược để chải đầu ngược từ trước ra sau, từ trong ra ngoài (gọi là giác).
Sau đó tiếp tục xoa mặt. Trước tiên ta trà nóng hai bàn tay rồi áp lên khuôn mặt để làm ấm các giác quan, rồi mới xoa từ dưới lên đỉnh đầu và từ đỉnh đầu xuống gáy một vòng (làm vài lần). Thực hiện nhiếp thị ngưng thần: Dùng hai ngón tay cái bịt vào lỗ tai, hai ngón tai giữa ấn vào huyệt thái dương, còn hai ngón tay trỏ ấn vào 2 xương ụ chẩm sau gáy. Đồng thời hai mắt nhắm lại, hướng tinh thần vào trong nội tư yên tĩnh, hơi thở tự nhiên (làm như vậy độ 5 phút) tinh thần sẽ đi vào yên tĩnh.
Bài 2 - Thở đan - dũng tuyền: Khi hít vào dùng ý thủ đan điền (khoang bụng dưới) để tụ khí, hít thở ra hướng xuống dũng tuyền (điểm lõm xuống gan bàn chân) để đạo dẫn khí xuống chân. Công dụng của hơi thở này làm cho đầu rỗng mát và chân ấm, thận ấm.
Bài 3 - Hơi thở đan điền - mệnh môn: Khi hít vào ý thủ đan điền để tụ khí. Khi thở ra ý hướng đến mệnh môn (huyệt đạo nằm giữa thắt lưng) để đạo dẫn khí. Khí sẽ theo đới mạch để truyền sang mệnh môn. Khi đại huyện được giãn nở tốt, khí sẽ tiếp tục theo đốc mạch xông lên giáp tích quan (giữa hai bả vai) rồi xông lên ngọc chẩm (rãnh gáy để lên não). Phương pháp này gọi là tam hoa tụ đỉnh hay đốt tinh hóa khí để đạt nguyên thần.
Bài 4 - Xoay chu thiên khí: Khi hít vào dùng ý dẫn khí từ mệnh môn theo đốc mạch (sau cột sống) lên đỉnh não (bách hội). Khi thở ra dùng ý dẫn khí từ bách hội theo nhâm mạch trước bụng về đan điền (thực hiện độ 15 - 20 hơi thở).
Để tăng sinh lực ở bàn chân và kéo tà khí xuống chân, giấc ngủ sẽ đến nhanh và ngủ sâu thì chúng ta có thể ngâm chân vào nước ấm có ít muối biển và vài lá trà xanh thì hiệu quả vượt trội.
BS.VS Nguyễn Văn Thắng (Chủ nhiệm Câu lạc bộ khí công Thăng Long)